miras bırakılan ülke..Bergama

Bir ülke kağıt üzerinde başka bir ülkeye miras olarak bırakılabilir mi? Sakın hemen hayır demeyin, zira tarihte bunun bir örneği var. Üstelik bu ülke, yaşadığımız coğrafyada, bu topraklar üzerinde kurulmuş ve 150 yıl varlığını devam ettirmiş.

Yapılan kazılarda ele geçen buluntulara göre Bergama (Pergamon) arkaik devirde küçük bir yerleşim yeridir. Adı ''kale'' veya korunaklı müstahkem yer'' anlamına gelmekte.Kentin akropolündeki yerleşimin izlerini gösteren buluntular M.Ö 7.ve 6.yy'a dayanmakta. Hakimiyeti altında kaldığı; Frigya Krallığı, Lidya Krallığı ardından Pers İmparatorluğu, İskender'le beraber Makedonya Krallığı derken, M.Ö 282 yılında, merkezi Bergama kenti olan bağımsız bir ülke olarak tarih sahnesine çıkar.

Solon ve Kroisos

Sarayın önünde gururla dikilip poz veren Abası (Yakut mitolojisinde; ağaç kadar uzun boylu insan olarak betimlenen, dünyada kötü ve zararlı ne varsa Abası tarafından yaratıldığına inanılan kötü ruh) ve karısı Buus Dyalkın Hatun'u  (sallana sallana gezen buz hanımı anlamına geliyor) görünce, bu saltanatın bir sonu olur mu diye düşünürken; aklıma Lydia kralı Kroisos (Karun) ve Solon'un Herodot tarafından anlatılan hikayesi geldi.

Kroisos (Karun,Krezus) M.Ö 6.yy'da 560-546 yılları arasında Lidya Krallığı yapmış, zenginliğiyle tarihte iz bırakmış bir kral. Başkent Sardes (Salihli, Sart) Kroisos döneminde gücü ve zenginliği nedeniyle,gezginlerin ve filozofların uğrak yeri olmuş. Bu ziyaretçilerden birisi de M.Ö 640-559'da yaşamış; Atinalı hukukçu, şair ve filozof olan eski çağın yedi bilgesinden biri kabul edilen Solon'dur.

iyonya... felsefenin coğrafyası

Günümüzde Anadolu’nun aydınlık yüzü neden Ege kıyı şeridi diye merak edenlerin, bu coğrafyanın tarihine bir yolculuk yapmaları gerek. İtalya'da doğan Rönesans İyonya'nın reenkarnasyonu olmalı. M.Ö 1200 yıllarında, Atina Dorlar tarafından istila edilince, bu istiladan kaçan iyon halkı yerleşecekleri coğrafyanın dünya kültürüne ışık yakacak bir yer olduğunun farkında bile değillerdi herhalde.

İyon göçmenlerinin önderi Atina kralı Kadros'un oğlu Androklos, Efes (Ephesos) şehrinin ve İyonya'nın kurucusu sayılır. Rivayet odur ki; İyon göçmenlerine, bir tanrı sözcüsü kuracakları şehrin yerini kendilerine bir yaban domuzunun göstereceğini bildirmiş. Bir gece İyonlar ormanda balık kızartırken, balık sıçramış, bir ateş kıvılcımı da koruluğa düşmüş, ağaçların arasından çıkan bir yaban domuzunu Androklos oracıkta öldürünce; tanrı buyruğunun gerçekleştiğini anlayan Androklos, Efes şehrini o koruluğa kurmuş.