ağlayan kayanın sırrı... niobe

Frigya kralı Tantalos'un kızıdır Niobe. Efsanesi ve hazin sonu, babası Tantalos'a tanrılar tarafından verilen ebedi susuzluk ve açlık cezasını aratmayacak kadar acıklıdır. Anadolu'dan, Spil Dağı doruklarından nasıl olmuş da Yunanistan'a Thebai kentine kraliçe olmuştur bilinmez ama, Thebai kralı Amphion'un karısı olarak geçer mitolojide.  Doğurduğu çocukların sayısıyla övünen bir anadır kraliçe; nasıl övünmesin? Tam on dört çocuk doğurmuş üretken bir anadır Niobe.

Anadolu'da doğup büyüyen Niobe'nin yıkımı, yine Anadolu'dan bir kehanet merkezinden gelir. Niobe'ye evlat acısını yaşatan ise bir başka anne Leto'dur. Tanrı Zeus'tan hamile kalan Leto iki çocuk doğurur; bereketin, kentlerin, vahşi doğanın ve hayvanların koruyucusu, doğum yapanların yardımcısı Artemis ve ışığın, sanatın, sağlığın, kehanetin tanrısı Apollon.

leto apollon artemis
                                             Leto Çocukları Apollon ve Artemis'le

Rivayet odur ki; Klaros'da Apollon adına kurduğu kehanet merkezinde, kahin Manto'ya Apollon'un annesi Leto'dan, kraliçe Niobe'ye iletilmek üzere bir istek gelir. Tanrıça Leto, Niobe'den kendisi adına bir şölen verilmesini istemektedir. Haber Niobe'ye ulaştırılınca, kraliçe bu emre önce epey bir içerler. Kendisi tam on dört çocuk doğurmuş bir ana iken, iki çocuklu bir kadın adına kutlama yapmak da ne demek oluyordur?

Niobe'nin sözlerini duyan annelerinin çok üzüldüğünü gören iki tanrı boş durur mu? Hemen harekete geçerler Apollon ve Artemis. Sırtında okları, ellerinde gümüş yaylarıyla Niobe'nin sarayında alırlar soluğu. Apollon Niobe'nin yedi oğlunu, Artemis ise yedi kızını vurur oklarıyla annelerinin gözü önünde. Niobe son kızını kucaklayarak yalvarır Artemis'e birini olsun kendisine bırakması için fakat; ok yaydan çıkmıştır bir kere, gidip bulur çocuğu.

niobe
                                                                 Niobe

Tam dokuz gün çocukların cansız bedeni serili kalır ortada, tanrılardan korkusuna gömemez hiç kimse mezara. Dokuz gün boyunca çocuklarının başında göz yaşı döken Niobe, onuncu gün çocuklarını toprağa verip, ağlaya ağlaya babasının yurdu Anadolu'ya, Spil Dağına gelir. Acısından kuruyan, göz yaşları durmayan anaya acıyan tanrı Zeus, taşa çevirir Niobe'yi.

Koca bir kayaya dönüşmek unutturur mu Niobe'ye evlat acısını? Hani taş olsa dayanamaz derler ya; işte taşın bile dayanamadığı bir acıdır evlat acısı. O gün bugündür hala, yana yana göz yaşlarını akıtmaya devam eder acılı ananın adını alan koca kaya.

ağlayan kaya
                                                Ağlayan Kaya Niobe (Manisa)

Niobe'nin efsanesinin özü aynı olsa da detaylar farklılık gösterir çoğu kaynaklarda. Kimine göre Niobe ve Leto çocukluk arkadaşıdır, kimine göre ise Homeros'un söylediği gibi on dört değil on iki çocuk annesidir Niobe. Çocukların babası Kral Amphion tanrılardan çocuklarının intikamını almak için uğraşırken öldürülür kimine göre, kimi efsaneler ise çocuklarının acısına dayanamayıp yaşamına son verdiğini anlatır.

On dört çocuğa analık eden kraliçe Niobe kafa tutar iki çocuklu Leto'ya; aldığı cevap ise düşündürücüdür. Hangi sayıda değil, hangi nitelikte çocuk doğurduğun önemli dedirtir insana Leto. Sahip olduğu kıymetli varlıklarla gururlanmanın ve kendini tanrılarla bir tutmanın hazin sonudur Niobe ve çocukları.



6 yorum:

  1. Bu hikaye, bana şu özlü sözü hatırlattı : Zenginim deme bir kıvılcım yeter, güzelim deme bir sivilce yeter. Şükretmek gerekiyor. Mitoloji insanı büyülüyor. Emeğine sağlık. Sevgilerimle.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Mitoloji anlamsız ve abartılı masallardan ibaretmiş gibi görünse de efsanelerin çoğu derinliği olan hikayeler aslında.

      Sil
  2. Çocuklarımızla övünürüz.Acısıyla kavruluruz.Ana olmak baba olmak kolay görünse de çok zordur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hem de ne zor. Çocuklar yaşamın bizlere verdiği, hayatımızı anlamlı kılan en güzel armağan.

      Sil
  3. ya imanla yükselir ya inkarla çürürsün
    bu yol mezarda bitmiyor, girdiğinde görürsün

    YanıtlaSil