sarayda demokrasi tartışması

İmparator Kiros'un sınırlarını genişlettiği Pers İmparatorluğunun başına M.Ö 530 yılında oğlu Kambises geçer. Babasının yolunda ilerleyen Kambises'in yedi yıllık iktidarının ardından, hiç bir varis bırakmadan ölümü üzerine, krallığın başına Herodot'un anlatımıyla, Kambises'in kardeşi olduğunu söyleyen Smerdis (Bardiya) geçer. Gerçek adı Gautama(Gomatas) olan Med asıllı rahip Smerdis, kimliğini açığa çıkaran Otanes isimli bir soylunun başı çektiği İran'ın en gözde ailelerine mensup ,yedi kişilik bir grup tarafından, yedi aylık iktidarının ardından tahttan indirilir.

Saray ve demokrasi sözlerini okuyup bugünü düşünerek yazıya atlamayın hemen :)) Burada kastedilen saray elbette ki Beyaz veya başka renk Saray değil, Pers yani İran Sarayı. Tartışma ise günümüzde değil, tam 2500 yıl evvel gerçekleşmiş. Yazıdaki ''Sarayda demokrasi tartışması'' başlığı, benim yazıya uyarladığım bir başlık değil, konuyu yazan Halikarnassoslu (Bodrum) tarihçi Herodot'un  kitabında konuyu anlatan orijinal başlık. Gelelim konumuza...

kabuğa hapsedilen özgürlük ve nerites

Mitolojide öyle hikayeler var ki; insan yaşamını ve sosyal bir varlık olma yolundaki adımlarını, evre evre bu efsanelerle  takip etmek mümkün. Bu mitolojilerin çoğunluğunun temeline, kadın erkek ilişkileri, kimi zaman hüzünlü, kimi zaman coşkulu aşk hikayeleri oturtulmuş.

Aile ve bağlı olduğu toplumu bir kabuk gibi sırtına geçiren insan, yüzyıllardır sırtında taşıdığı bu kabukla yaşamaya devam ederek, kimi toplumlarda sosyal bir varlık olmanın bedelini ödüyor. Buna örnek gösterilebilecek mitolojik hikayemiz ise, Afrodit ve Nerites'in aşkıyla başlayan, binlerce yıl öncesinden insanoğlunun sırtına bu kabuğu geçirip, varlığını günümüze ulaştıran Nerites efsanesi.

ateşten gömleği yaratan efsane... deianeira ve herakles

Antik çağın süper kahramanı, pek çok mitolojik hikayenin vazgeçilmezi Herakles, yani namı diğer Herkül, Zeus ve Miken kralının kızı Alkmene'nin çocuğu. Alkmene'nin güzelliğini gören çapkın Zeus, prensesle kocasının kılığına girerek birlikte olur. Zeus'un çapkınlıkları ve gayrimeşru çocuklarını takip altında tutan karısı tanrıça Hera'nın gözünden Alkmene'nin Zeus'tan hamile kalması kaçmaz tabii. Ve Hera'nın yaşamı boyunca üzerinde olacak olan gazabı, daha anne karnındayken başlar.

Perseus soyundan gelen Alkmene'nin mensubu olduğu sülaleden doğacak ilk çocuk kral olup, insanlar üzerinde büyük bir güç sahibi olacaktır. Bu kehanet nedeniyle doğacak çocuğun krallığını bertaraf etmek için Herakles'in doğumunu geciktirip, aynı sülaleden hamile bir kadının çocuğunun yedi aylıkken doğmasını sağlar. Daha doğmadan hakları elinden alınan Herakles, doğumdan hemen sonra başlar yaşam mücadelesine. Hera beşikte yatan bebeği öldürmesi için büyük bir yılan gönderir fakat; Herakles bebek, elleriyle yılanı boğarak öldürür.