tarihin tanıklarından mirzaoba köyü ve mudanya

Yolunuz Trilye veya Mudanya'ya düşerse; Mudanya dağlarına yaslanmış, mağrur bir edayla Marmara denizine hakim tepelerden Mudanyayı izleyen, Çanakkale Savaşında en fazla şehit veren köy unvanına sahip Mirzaoba köyüne uğramadan geçmek büyük haksızlık.

Arkadaşlarla çıktığımız gezide biz bu haksızlığı yapmayalım, tarihi bu topraklar için savaşmak ve asker yetiştirmekle geçmiş bir köye gece bile olsa uğramadan geçmeyelim dedik ve uğradık.

Şafak tanrıçası Eos altın arabasına binip, kardeşi güneş tanrısı Helios'a dünyanın kapılarını açmadan, gecenin sessizliği ve koyu karanlığında ulaştık Mirzaoba köyüne.  Marmara denizini Mudanya dağlarının zirvelerinden, güneşin ışıkları altında değil belki ama Mudanya'nın ışıklarının düşen aksiyle izledik; geceyi delip geçmeye çalışan bakışlarımızla.


mirzaoba köyü
                                                           Mirzaoba Şehitliği

Mirzaoba 1300'lü yıllarda Bursa'nın kuşatılıp ele geçirilmesi için Osman Bey tarafından gönderilen Oğuzların Kayı boyundan Karakeçili Yörüklerinden Mirza Bey ve obası tarafından, ileri karakol olarak kurulmuş bir köy. Mirzaobalılar Osmanlı Beyliğinin 1299'da Söğüt'de bağımsızlığını ilan edip Bursa ve çevresinde ayağa kalkışına tanıklık etmiş; Osmanlı hanedanlarının akrabası kabul edildikleri için saraylı olarak askere alınıp seferden sefere, cepheden cepheye koşmuşlar yüzyıllarca.

İstiklal savaşımızda Kafkaslardan Çanakkale’ye, Doğudan Balkanlara her cephede savaşmış neredeyse Mirzaobalı delikanlılar. Tarihe Çanakkale Savaşında en fazla şehit veren köy olarak not düşmüşler. 1960'lı yıllarda Avrupa kentlerine işçi olarak gitme furyasına hiç kapılmayan, tek kişi göndermeyen ender köylerden biri Mirzaoba. Tarihi yaşadığı topraklar için sürekli asker yetiştirip savaşmakla geçtiği için olsa gerek; çalışmak için bile bu topraklardan kopmamakta direnmiş Mirzaobalılar. Bizleri sabahın ilk ışıklarını bekleyemeden kahramanlıklarıyla tarihi, doğasının güzelliğiyle gözleri dolduran Mirzaoba'ya getiren; neredeyse her evde bir şehit veya gazi olan bu kahraman köyü ve yapılan şehitliği ziyaret etme isteğiydi.

Trilye
                                                                 Trilye

Sabah çayımızı köy kahvesinde içerek, köy meydanındaki şehitliği ve tarihi camisinden geriye kalan minareyi görüp Trilye'ye doğru çevirdik yönümüzü. Eski bir Rum yerleşkesi olan Trilye'nin mimari dokusu da isminin kökeni kadar ilginç. İsminin kökeni konusunda farklı fikirler öne sürülse de en fazla üzerinde durulan; aforoz edilen üç papazın bu bölgeye yerleşmesinden dolayı Triaya Trilya, Trilye olarak adlandırıldığı yönünde.

 Marmara denizi kenarında otantik mimarisi, tarih boyunca sahip olduğu nüfusa göre kat kat fazla olan onlarca kilise ve manastırıyla, gösterişli mimarisi göz dolduran Taş Mektebiyle şirin mi şirin bir kasaba Trilye.

Trilye ve Mirzaoba’nın bağlı olduğu Mudanya ilçesi son yıllarda kültürel değerlere sahip çıkmanın ve bu konudaki hassasiyetin en üst düzeyde yaşandığı bir kent benim gözümde. Üzerine kurulduğu antik Myrleia’nın günümüze ulaşabilen kalıntılarını korumak adına elbirliğiyle savaş veriyor Mudanyalılar.

AVM tabanında myrleia
                                                 Camekana Hapsedilen Myrleia

Myrleia,  İyon kent devletlerinin kolonizasyonlarının yoğun bir şekilde devam ettiği M.Ö 700-550 yılları arasında, Batı Anadaludaki İyon kentlerinden Kolophonlular tarafından kurulmuş bir liman kenti. Antik çağda Bitinya bölgesinde kalan kent, Anadolu Roma idaresine geçince Romalılar ardından da Bizanslıların hakimiyetine girer. Romalılar tarafından askeri üs gibi kullanılan kentin ismi bu dönemde Colonia Concordia Augusta Apemeia olarak değiştirilirken, ilerleyen yıllarda Latince ''Dağlık Yer'' anlamına gelen Montenea  ismini alır. Zaman içinde Montenea adının evrilerek Mudanya olarak telaffuz edilmeye başlandığı düşünülmekte.

Myrleia antik kentine ait buluntular ilk kez 1992 yılında ortaya çıkarılarak bölge 3.derece sit ilan edilmiş. 2010 yılında Mudanya'da özel bir mülkiyetin inşaat çalışmasında vatandaşın haber vermesiyle Uludağ Üniversitesi tarafından başlatılan kurtarma kazısında, künk, kanal, apsisli yapı, cadde ve seramik fırın kalıntılarıyla; yüzey araştırmasında M.Ö 1. yüzyıla ait bir konutun mozaik taban süslemeleri bulunmuş. Bunun üzerine kentin 3.derece sit alanından 1.dereceye yükseltilmesi istenmiş fakat Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından reddedilmiş. Antik kentin liman kısmındaki bölümü üzerine 2012 yılında bir AVM ve benzin istasyonu inşaatına başlanınca vatandaşların itirazlarıyla kurul tekrar incelemeye alıp inşaatın devamına, çıkan eserlerin de AVM'nin altında bir camekanla korunup sergilenmesine karar vermiş.

myrleia
                                        Tarihi Tabanındaki Camekana Gömen AVM

Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu antik kentin olduğu alanı ticaret alanı olarak kabul edip AVM yapılmasına izin verince, halkın ve sivil toplum kuruluşlarının yoğun protestoları ve şikayetleri nedeniyle olay yargıya intikal eder. Kurulun dokuz üyesi görevi kötüye kullanmaktan yargılanırken, inşaatı biten AVM'nin açılışı iptal edilir. Yakın zamanda AVM binasının Özdilek tarafından alındığı biliniyor. Bölgenin 3. derece sit alanından 1. dereceye alınması için çabalar devam etmekte.

mudanya
                                                              Mudanya

Mimari dokusu ve coğrafi yerleşim alanıyla her zaman zarif ve mağrur bir kent olarak görünmüştür Mudanya bana.
Nasıl mağrur olmasın? Bağımsızlığını ilan eden küçük bir beyliğin, kuruluşundan sonra ilk 20 yılda sınırlarını kattığı kentlerden biriyken; Osmanlının dizlerinin üzerinden ayağa kalkıp koskoca bir İmparatorluğa dönüşmesine şahit olmuş bir kent. Aynı imparatorluğun çöküp yok oluşunu görürken; küllerinden doğan bir halkın kurduğu genç bir cumhuriyetin uluslararası bir anlaşmada tanınmasına tanıklık etmiş bir kent.

Bugün Mudanya kelimesi adını taşıyan kentten çok, bir halkın varoluş mücadelesini başarıyla tamamlayıp taçlandırdığı bir anlaşmanın ismi olarak kazınmış durumda hafızalara. Mudanya Mütarekesinin imzalandığı ev ise tüm zarafetiyle gelen ziyaretçilerini karşılamakta.


mütareke evi
                                                              Mütareke Evi

Göz kamaştıran mimarileriyle sıralanan evlerin süslediği eski Mudanya sokaklarında gezinmek, mütareke evini ziyaret edip; görselliğiyle olduğu kadar tarihiyle de göz dolduran bu kenti gezilecekler listenize eklemek sizi asla pişman etmeyecektir eminim.

Gezilecek yerin tarihi ve doğal güzelliği tam olarak duyumsayıp gözlemlemek isteniyorsa gerçekten keyif alabilmek için; herkesin tercih ettiği mevsimi tercih etmek yerine, mümkün olduğunca en az ziyaret aldığı dönemde orada olmak amaçlanmalı. Tabii doğanın mevsime özel yaşanabilecek bazı güzelliklerini bunun dışında tutuyorum.

Fotoğraflayan: Tuncay ERYILMAZ

                                                                     Trilye

trilye

trilye

taş mektep

trilye

trilye

                                                                 Mudanya

mudanya


mudanya

mudanya

mudanya

mudanya

mütareke evi






6 yorum:

  1. Mudanya'nın bende yeri çok başkadır. Green house hotel diye çok tatlı bi butik otelde kaldık. Denizin önünde bildiğin. Kaldığımız yerden, yediğimiz yemeklere kadar her şey çok güzeldi. Bu sebepledir ki mudanya denince aklıma çok güzel bi yaz havası, serin balkon sefası geliyor. Küçücük, güzel. Çok bir sey yapmadan 1-2 gün kafa dinlemek için ideal.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1-2 gün kafa dinlemek ya da geçerken yolu bu şirin kente düşürüp 2-3 saat dolaşıp denize karşı oturup bir şeyler içip yorgunluk atmak için iyi bir seçenek.

      Sil
  2. Sizinle birlikte gezmeyi diledim. Fotoğraflar da güzel. Milletin nabzını tutan şehre selamlar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tuncay arkadaşımızın çektiği fotoğraflara bakarken gezdiğimiz yerlerden ayrı bir zevk alıyorum ben de. Çok güzel çekimler yapıyor. Belki bir gün aynı zevki birlikte gezdiğimiz bir yerin, senin tarafından ölümsüzleştirilen fotoğraf karelerine bakarken alırım sevgili Peri :)

      Sil
  3. Mudanya ve çevresini gezmiş kadar oldum; akıcı, bilgilendirici yazınız ve fotoğraflarla.Yıllar önce şöyle bir uğramıştım Mudanya'ya. Bir kez daha yolum düşerse Mudanya'ya, yazdıklarınızı unutmayacağım. :) Ellerinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Bazı kentler mimarisi ve tarihiyle yaşayan bir kent olarak yerleşir hafızama; Mudanya da bu kentlerden biri. Bakış açımız gördüğümüz yerleri bambaşka bir kimliğe ve görünüşe büründürüveriyor bazen :)

      Sil